Czym jest geologia górnicza? Geologia górnicza to nauka, która jest częścią geologii stosowanej. W jej ramach znajdują się podstawy praktyczne oraz metodyczne wykorzystywania wiedzy geologicznej. W szczególności chodzi tutaj o badanie zjawisk oraz złóż zgodnie z optyką związaną z potrzebami górnictwa.
O co chodzi? W sposób szczególny nacisk kładzie się na rozpoznawanie i dokumentowanie geologicznej obsługi kopalń. W geologii górniczej wykorzystywane są teoretyczne podstawy nauki odnośnie złóż, przede wszystkim odnośnie prac poszukiwawczych. Ponadto, chodzi także o prace hydrogeologiczne i geologię inżynierską w celu zapewnienia prawidłowego wykorzystywania zasobów kopalin a także prawidłowego poziomu bezpieczeństwa wszelkich prowadzonych prac górniczych.
Geologia górnicza jako dziedzina działalności praktycznej
W zakresie działalności praktycznej geologia górnicza uważana jest za umiejętność prowadzenia szeroko rozumianych badań geologicznych na żądanie podmiotów związanych z górnictwem. Z kolei jeśli spojrzymy na geologię górniczą jako naukę, to będzie to nauka dotycząca metod zdobywania, przetwarzania oraz przedstawiania informacji geologicznych. W modelu naukowym geologii górniczej chodzi także o rozwiązanie i poszukiwanie problemów, które dotyczą eksploatacji złóż kopalin.
Pojęcie geologii górniczej jest naprawdę bardzo szeroko rozumiane. Definiując je, można przedstawić całościowo bardzo dużą problematykę geologii kopalnej, która wiąże się w sposób bezpośredni z praktycznym wykorzystywaniem złóż kopalnych. Zadania górniczego geologa zawsze muszą być każdorazowo podejmowane w ścisłej współpracy pomiędzy nim a górnikiem. Tę zasadę potwierdzają wszyscy profesjonalni eksperci od górnictwa tacy jak Profesor Karol Bohdanowicz. Według niego górnictwo to “najszersze pole do stosowania geologii w rozmaitych zagadnieniach: zarówno ekonomicznych jak i technicznych”. według niego, górnictwo to “pierwsza szkoła geologii”. Profesor Karol Bohdanowicz zawsze tytułował się jako inżynier górniczy. Bardzo wielu profesorów Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego AGH z wykształcenia było górnikami – w tym gronie znajdowali się m.in. H. Gruszczyk, S. Z. Stopa, R. Krajewski czy A. Bolewski.
Historia Akademii Górniczo-Hutniczej
Jak przedstawiała się historia Akademii Górniczo-Hutniczej na przestrzeni dziesięcioleci? Do uruchomienia tej Akademii doszło 20 października 1919 roku. W trakcie jej uroczystego uruchomienia był obecny sam Naczelnik Państwa, Józef Piłsudski. Otwarcie Akademii Hutniczej było swego rodzaju urzeczywistnieniem planów Cesarza Franciszka Józefa sprzed pierwszej wojny światowej, który chciał utworzyć w Krakowie wyższą szkołę górniczą o nazwie “Montanistichen Hochschule in Krakau”.
Warto wiedzieć, że do utworzenia Katedry w Akademii Górniczej doszło już w 1921 roku. Według niektórych źródeł Katedra była określana inaczej, jako zakład. Katedra (zakład) nosiła nazwę “Katedra Geologii Stosowanej”. W tamtych czasach wspomniana Katedra była jedyną tego typu placówką naukowo-dydaktyczną o charakterze akademickim. Twórcą oraz pierwszym kierownikiem Katedry Geologii Stosowanej był Karol Bohdanowicz. Był to jeden z najwybitniejszych polskich geologów, który cieszył się ogólnoświatową sławą i uznaniem.
Historia geologii stosowanej zaczęła się w Polsce!
Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że nazwa “geologia stosowana” pierwszy raz w sposób oficjalny została wprowadzona właśnie w naszym kraju. Wydarzenie polegające na utworzeniu Zakładu Geologii Stosowanej spowodowało, że tak naprawdę rozpoczęto realizację większej ilości prac naukowych w kierunku geologii górniczej. Polska pod tym względem była prawdziwym pionierem.
Najistotniejsze zadania geologii górniczej w początkowym okresie zostały dość dokładnie określone przez K. Bohdanowicza w pracy “O współpracy geologii i górnictwa”. W przywołanej pracy można znaleźć informację że geologia stosowana zajmuje się “rozmaitymi zakresami zagadnień, które mogą być rozwiązane wyłącznie za pośrednictwem metod ściśle naukowych oraz z wykorzystaniem pomocy zmysłu spostrzegawczego, który jest niezbędny w dokładnie takim samym stopniu, jak ma to miejsce w naukach ścisłych. W geologii prowadzenie badań teoretycznych i praktycznych przenika się, są one bardzo mocno powiązane ze sobą. To powiązanie jest praktycznie największe, większe niż w jakiejkolwiek z innych dziedzin przyrodniczych”. Cel prowadzenia zajęć o charakterze dydaktycznym został sprecyzowany w sposób następujący. Według autora wcześniej przywołanego dzieła, zajęcia o profilu praktycznym miały przede wszystkim uświadomić kandydatów na inżynierów hutniczych i górniczych, o tym jakie są zależności pomiędzy znajdowaniem i powstaniem złóż kopalin użytecznych a stosunkami geologicznymi i regionalnymi. Zdecydowanie najczęściej wybieranym kierunkiem prowadzonych badań była geologia złóż kopalin jako niezbędny surowiec w różnorodnych gałęziach przemysłu. Jedną z najlepszych prac na ten temat wydał profesor Bohdanowicz. Nosiła ona tytuł “Zasoby surowców mineralnych w Polsce i wynikające z zależności od nich zagadnienia narodowej gospodarki”. Tę pracę opublikowano w 1927 roku.
