Detektyw – czy rzeczywiście jest tak jak w programach telewizyjnych? W telewizji wielu z nas widziało różne programy o tematyce detektywistycznej. Przyjemnie się je oglądało, zapewniały rozrywkę na bardzo długi czas. Telewizja przyzwyczaiła nas, że pracownicy tego typu agencji mają niezliczoną ilość przygód. Tajemnicze zagadki, zabójstwa, ciągłe strzelaniny, bijatyki, zdrady, a aktorzy cały czas w centrum dziejących się wydarzeń.
Czy to rzeczywiście tak wygląda? Czy rzeczywiście śledczy mają pracę tak niesamowicie emocjonującą? Niektórzy z nas być może nawet mieli kontakt z detektywami w życiu realnym. Ich zajęcie wydaje się niezwykle interesujące, jednocześnie niebezpieczne i wymagające ogromnego zaangażowania. Ile przeciętnie zarabia obserwator? Czy każdy nim może zostać? Może ich praca tak naprawdę nie jest taka ryzykowna, jak to opisują w mass mediach? Na to i na wiele innych pytań postaram się odpowiedzieć.
Czy każdy może śledzić innych?
Często wydaje nam się, że obserwowanie innych nie jest niczym, co mogłoby złamać prawo. Są jednak przypadki, kiedy ktoś może Cię pozwać za to do sądu. Potocznie mówiąc, “śledzenie śledzeniu nie równe”. Inaczej traktowane przez wymiar sprawiedliwości jest np. podczepianie pod pojazdy urządzeń lokalizujących, a ciągłe chodzenie za jakąś osobą. Jeśli obserwujemy kogoś podążając za kimś i uzyskujemy informacje typu: miejsce zamieszkania, miejsce pracy, gdzie ktoś zaparkował samochód lub w jakim sklepie robi zakupy nie robimy niczego złego w świetle prawa. Możemy jedynie czuć się źle mentalnie, gdyż szpiegowanie nie należy do najbardziej pożądanych czynności. Jednakże są to informacje ogólnodostępne w przestrzeni publicznej i może je uzyskać nawet losowy przechodzień. Tak więc czy nie ma żadnego ratunku, aby bronić się przed natrętnymi przypadkami? Art. 107. Kodeksu karnego wyraźnie wskazuje: “Kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1.500 złotych albo karze nagany.” Tak więc musielibyśmy wykazać, za pomocą odpowiednich dowodów, że miało miejsce w naszym przypadku wykroczenie i zgłosić to do odpowiednich służb mundurowych, w celu złożenia zeznań. Nie zapominajmy również, że każdy ma prawo do prywatności. Przydatny może okazać się Art.8 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który wskazuje na to, że każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego oraz rodzinnego. Całkowicie odmiennie wygląda sytuacja, w przypadku próby wykorzystywania lokalizatorów GPS. Jest to niezgodne z prawem i grozi pozbawieniem wolności nawet do dwóch lat.
W jaki sposób zostać detektywem?
Aby móc legalnie zostać śledczym trzeba spełniać następujące warunki: polskie obywatelstwo, ukończone 21 lat, minimum średnie wykształcenie, brak toczących się przeciwko nam postępowań karnych, pełna zdolność do czynności prawnych, zdolność psychiczna. Istotne jest również posiadanie pozytywnej opinii od komendanta powiatowego. Nie możemy zostać dyscyplinarnie zwolnieni z policji lub straży granicznej. Jeśli wszystko jest w najlepszym porządku, mamy prawo złożyć podanie o zdobycie licencji detektywistycznej. Całość nie powinna trwać dłużej niż 30 dni. Oprócz tego konieczne jest ukończenie wielu szkoleń m.in. kurs dotyczący ochrony danych osobowych, kurs prawa i obowiązków detektywa, przepisów regulujących zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych oraz kurs ochrony informacji niejawnych. Brzmi groźnie, jednak w 2014 roku licencje otrzymało ponad 600 osób!
Jak wygląda praca w rzeczywistości?
Zgodnie z ustawą o zawodzie detektywa do jego obowiązków należy m.in. poszukiwanie mienia, poszukiwanie osób zaginionych oraz tych które się ukrywają, zbieranie informacji w wielu sprawach np. cywilnych, dotyczących majątków lub bezprawnego wykorzystywania znaków towarowych, wodnych i nazw handlowych. Często zdarza się też, że zbieramy informacje na temat sprawy, w której toczy się postępowanie karne. W rzeczywistości ponad połowa przypadków działania detektywa to wydarzenia o charakterze rodzinnym. Najbardziej niebezpieczne mogą okazać się epizody kryminalne, jednak nie pojawiają się one tak często, jak to widujemy w programach telewizyjnych.
Predyspozycje do bycia śledczym.
Bardzo ważne jest chłodne myślenie, nie powinniśmy działać pod wpływem emocji. Należy być konsekwentnym, jednocześnie odważnym i pracowitym. Pamiętajmy, że będąc świeżym w branży nie staniemy się od razu geniuszami w tej dziedzinie. Musimy się pokornie uczyć od innych, przyjmować tą wiedzę, która jest nam przekazywana. Niezwykle istotna jest również, często wrodzona, umiejętność analizowania faktów. Na podstawie niewielu informacji często będziemy zmuszeni do szukania nowych tropów.
Ile średnio zarabia detektyw?
Godzinowa stawka jest niezwykle wysoka: od 70 zł do 250 zł na godzinę, co w skali miesiąca może przynieść zarobki nawet powyżej 6000 zł. Mediana wynosi jednak około 4500 zł. Są to pieniądze dla niektórych często nieosiągalne. Kusząca oferta pracy, prawda?
